Andere objecten

• Nederlandse gewichten van brons en messing
• Goud
• Goud en geld; transport en opslag
• In 2016 maakt DNB plannen voor “Uitplaatsing van het waardegebied”
• De Koninklijke Nederlandse Munt N.V. niet meer Nederlands!
• Zilver
• Goud en zilver 1; het toetsen
• Goud en zilver 2; het keuren, de Waarborgwet 1986
• Goud en zilver 3; de geschiedenis van de Waarborg en de Waarborgwet
• Goud en zilver 4; het belang van goud en zilver in het handelsverkeer
• Edelstenen
• Edelstenen; diamant
• Parels
• Literatuur over goud- en zilverweging in Nederland d.d. 22-05-2018
• Archimedes en goud- en zilverweging
• Overzicht ijk- en justeermeesters-generaal van het Troois gewicht in de Nederlanden
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Lenaert van de(r) Gheere (III)
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Lenard of Lenaert van de(r) Gheere (IV)
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Gerrit G(h)eens of Gérard Guens (II)
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Roelof Woutersz van der Schure
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Johannes Andries Groengraft
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Abraham Groengraft
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Jacob l’Admiral
• Instructie voor Jacob l’Admiral d.d. 1 mei 1750
• Eed voor de IJkmeester van de stad Goes
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Pieter Jacob le Cointe
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Stephanus Gerardus Nagel
• IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Theodorus Antonius Nagel
• De jaarletters van de ijk- en justeermeesters-generaal in de Noordelijke Nederlanden
• Ordonnantie op ’t Troys of Swaer Gewichte Groningen 1701 collectie W
• Troois gewicht 1; het ontstaan, de oorsprong, van het Frans en het Hollands Troois gewicht
• Troois gewicht 2; de ontwikkeling van het Hollands Troois, het Keuls en het Brabants gewicht in Amsterdam
• Troois gewicht 3; de ontwikkeling van het Hollands Troois gewicht in de Nederlanden
• Troois gewicht 4; de Trooise gewichten
• Troois gewicht 4a; Waarom zou men azen snoeien?
• Troois gewicht 5; het gebruik van Trooise gewichten tijdens de Franse overheersing (1810-1813)
• Troois gewicht 6; het Groot Pijlgewicht; de Franse dormant
• Troois gewicht 7; de oude Hollandse dormant van 4 mark uit 1510
• Troois gewicht 7a; Welke Nederlandse dormant werd in 1529 met het Groot Pijlgewicht geverifieerd?
• Goedkeuringsmerken 1820-1998
• Afkeuringsmerken 1820-1998
• IJkkantoren 1870-1993
• De ijkersopleiding in Delft (1843-1963)
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1820-1870
• Metriek gewicht 1; Wet 21-08-1816 S34, het metrieke stelsel
• Metriek gewicht 2; Besluit 29-03-1817 S15, vaststelling van benamingen
• Metriek gewicht 3; Besluit 30-11-1817 S31, toepassing wet 21-08-1816 op het medicinaal gewicht
• Metriek gewicht 3a; Besluit 21-10-1819 S52; regeling medicinaal gewicht
• Metriek gewicht 4; Besluit 06-03-1819 S8, invoering van het metrieke stelsel
• Metriek gewicht 5; Besluit 08-06-1819 S37, gedaante, stof en samenstelling gewichten
• Metriek gewicht 6; Besluit 28-09-1819 S49, eerste uitgifte, verificatie en ijking gewichten
• Metriek gewicht 7; Besluit 18-12-1819 S58, invoering nieuwe gewichten
• Metriek gewicht 8; Besluit 08-11-1820 S24, tijdstip verplicht gebruik nieuwe gewichten
• Metriek gewicht 9; Besluit 20-12-1821 S24, instructie ijkers m.b.t. goud- en zilverweging
• Metriek gewicht 10; Besluit 18-12-1822 S52, verbod afgeschafte gewichten
• Metriek gewicht 11; Besluit 16-08-1823 S32, benamingen in officiële stukken
• Metriek gewicht 12; Besluit 03-04-1826 S16, verdere invoering van het eenvormig stelsel van maten en gewichten
• Metriek gewicht 13; Besluit 30-03-1827 S13, nadere bepalingen op de jaarlijkse herijk
• Metriek gewicht 14; Besluit 02-04-1829 S6, tegengaan misbruiken betreffende nieuwe gewichten
• Metriek gewicht 15; Besluit 26-01-1839 S3, nieuwe indeling ressorten arrondissementsijkers
• Metriek gewicht 16; Besluit 12-04-1839 S13, over de nieuwe standaarden
• Metriek gewicht 17; Besluit 11-12-1842 S25, op 01-01-1843 vervallen Belgische wetten in Limburg
• Metriek gewicht 18; Besluit 30-08-1843 S11, over de examens van de arrondissementsijkers
• Metriek gewicht 19; Aanwijzing arresten van de Hoge Raad
• Dispositie van 30-01-1823 over het gebruik van de nieuwe gewichten in de goud- en zilverhandel collectie W
• Extract Raden en Generaal Meesteren der Munt d.d. 24-09-1830 collectie W
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1870-1912
• Metriek gewicht 20a; Wet 07-04-1869 S57, H I. Van maten, gewichten enz., art. 1-13
• Metriek gewicht 20b; Wet 07-04-1869 S57, H II. Van de ijk, art. 14-21
• Metriek gewicht 20c; Wet 07-04-1869 S57, H III. Van het toezicht, art. 22-27
• Metriek gewicht 20d; Wet 07-04-1869 S57, Hoofdstuk IV. Strafbepalingen, art. 28-36
• Metriek gewicht 20e; Wet 07-04-1869 S57, Hoofdstuk V. Overgangsbepalingen, art. 37-44
• Metriek gewicht 20f; Besluit 09-11-1869 S167, over de ijkmerken
• Metriek gewicht 20g; Besluit 18-11-1870 S178, IJkwet 1869 S57 is van toepassing op medicinale gewichten
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1912-1919
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1919-1941
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1941-1998 gewone weging
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1941-1949 fijne weging
• Hoofdzaken wet- en regelgeving 1949-1998 fijne weging
• 1991 Einde van de fabricage van messing gewichten in Nederland
• 01-10-1998 Wijziging IJkreglement, afschaffing periodieke herkeuring van gewichten
• Het verschil tussen massa en gewicht
• De oorsprong van het karaat; de Ceratoniazaden
• Het verschil tussen de bankgulden van de Amsterdamse Wisselbank en de courante gulden
• De gouden, zilveren en de dubbele standaard
• De gouden, zilveren en dubbele standaard in Nederland; 1816-1936
• Het systeem van Bretton Woods (1944)
• De eerste goudzending die in de oorlogsjaren1914-1918 vanuit Engeland door DNB werd ingevoerd
• De gelijkarmige balans en haar benamingen
• Paulus Dorsman; meester balansenmaker
• De Generaliteits- of Statenleeuw in de Hollandse tuin op de balans van Paulus Dorsman uit 1742
• De ijk van weegwerktuigen in Nederland
• Het schoonmaken van ijzeren balansen
• Het verantwoord schoonmaken van bronzen en messing gewichten
• De zeldzaamheid van Nederlandse messing gewichten voor goud- en zilverweging/fijne weging
• Folders van het IJkwezen betreffend de jaarletter D 1967-1968 t/m jaartalmerk 80 1980 collectie W
• Folder van de Dienst van het IJkwezen 1983: overzicht van de belangrijkste merken, tekens en zegels voor de jaren 1983 t/m 1986 collectie W
• Verhuizing goud en geld van DNB van Amsterdam naar Zeist, april/mei 2023

IJk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht Stephanus Gerardus Nagel

Geboren
1748

Overleden
28-11-1814
Nagel was toen ruim 66 jaar oud.
De zaak van S.G. Nagel werd na zijn overlijden op 28-11-1814 door T.A. Nagel voortgezet.

In functie
1781-1797 (ad interim), 1797-1814

Benoemingen
Stephanus Gerardus Nagel (1748-1814) was in de periode 1781 tot 1797 stadsijker van het Trooise gewicht te Amsterdam.

Hij was assistent van de ijk- en justeermeester-generaal Pieter Jacob le Cointe en werd na het overlijden van Le Cointe op 09-09-1781 van 1781-1797 ijk- en justeermeester-generaal ad interim over het gehele gewest Holland en West-Friesland. Dat hield in dat hij tijdens zijn interim-periode (1781-1797) uitsluitend datgene ijkte wat hem ter examinatie werd aangeboden, waarbij hij het ijkmerk van zijn voorganger Pieter Jacob le Cointe gebruikte.

Hij werd op 27-09-1797 bij decreet van het Provinciaal Bestuur van Holland te Amsterdam benoemd tot ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht over het gehele gewest Holland en West-Friesland. Op 10-01-1810 werd Nagel ‘volgens aanschrijving van den Heer Landdrost in dato 24 Januari 1810’ formeel als ijk- en justeermeester-generaal van Holland en West-Friesland ontslagen.

Nagel werd pas op 19-03-1814 door de Commissaris-Generaal tot de Financiën provisioneel/tijdelijk weer aangesteld.

S.G.Nagel oefende de functie van ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht uit totdat hij op 28-11-1814 overleed.

Merk
Gedurende zijn interim-periode (1781-1797) het merk van zijn voorganger P.J. le Cointe.

Gedurende de periode 1797-1810 en in 1814 de naar links klimmende, gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw, met zwaard en pijlenbundel, in een rond stempelveld, met links, rechts en daaronder respectievelijk de letters S, G en N.

De gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw was het wapen van de Staten-Generaal van de Zeven Verenigde Nederlanden. Dat was feitelijk de leeuw uit het wapen van het graafschap Holland; een naar links klimmende leeuw, met een naar buiten gekrulde staart, onder toevoeging van het (krijgs)zwaard en de pijlenbundel van zeven pijlen uit het Generaliteitswapen. De leeuw was gekroond met een koningskroon omdat de "Hoogmogende heren" van de Staten-Generaal daarmee hun soevereiniteit wilden benadrukken.

Het makersmerk van S.G. Nagel bestaat uit de letters SGN in een liggende, ovalen cartouche (een met krullen en rolwerk omlijst, meestal gebogen vlak, waarop een opschrift is of kan worden aangebracht) waarvan alleen de onderzijde met krullen is versierd.

Noot
In 2000 jaar gewichten in de Nederlanden wordt op blz. 176 het makersmerk van T.A.Nagel (de naam NAGEL afgestempeld in een liggend ovaal met cartouche, een met krullen en rolwerk omlijst meestal gebogen vlak, waarop een opschrift is of kan worden aangebracht) abusievelijk aan S.G. Nagel toegeschreven.

Verdere gegevens
Hoewel hij gedurende de periode van zijn ontslag van 10-01-1810 tot 19-03-1814, die deels samenviel met de inlijving van de Nederlanden bij het Franse Keizerrijk door Napoleon Bonaparte gedurende de jaren 1810-1813, zijn werkzaamheden moest beperken tot herijken oefende hij zijn functie tot aan zijn overlijden op 28-11-1814 toch volledig uit.

Tot nog toe, in mei 2016, werd verondersteld dat S.G. Nagel gedurende zijn formele ontslag alleen herijkte. Gebleken is sindsdien dat hij ook ijkte. Twee voorbeelden daarvan zijn een gewicht van 3 engels dat hij in 1811 ijkte en een sluitgewicht van 1 Troois pond dat hij in 1811 herijkte. Naast deze twee gewichten laten onder meer de hierna vermelde objecten zien dat Nagel tussen 10-01-1810 en 19-03-1814 toch ijkte en herijkte. 

Herijk 1810: balansschaal van een balans voor goud- en zilverweging, collectie Webmuseum goudenzilverweging.nl

Herijk 1810, 1811: zeskantig krukgewicht van 50 mark, collectie Geldmuseum Utrecht / per 01-01-2014 collectie DNB te Amsterdam dat op 14-09-2012 door de conservatoren van de Webmusea oudegewichtjes.nl en goudenzilverweging.nl in het depot van het Geldmuseum werd aangetroffen.

IJk 1811: bankgewicht voor 600 guldens van 20 stuiver met de zak, collectie Webmuseum goudenzilverweging.nl

IJk 1811: bankgewicht voor 300 Friese florijnen van 28 stuiver, particuliere collectie

IJk 1811: gewicht van 3 engels, collectie Webmuseum goudenzilverweging.nl

IJk 1811: sluitgewicht van 2 Troois pond op 22-11-2016 gemeld met foto’s door D. Dijs te Utrecht

IJk 1811: sluitgewicht 8 Troois lood, collectie Webmuseum oudegewichtjes.nl

Herijk 1811: sluitgewicht van 1 Troois pond, collectie Webmuseum goudenzilverweging.nl

Herijk 1811: krukgewicht van 50 mark voor goud- en zilverweging, collectie Webmuseum goudenzilverweging.nl

Foto’s: Webmuseum goudenzilverweging.nl  /  Een afbeelding uit: Ambachten, neringen en bedrijven, Alphabetisch voorgesteld aan de jeugd. Haarlem Erven J. Bohn. z.j.