Diamant-/parelmaten
Met een diamant-/parelmaat werd de massa van diamanten in karaten en/of greinen (oude spelling: grynen) en van parels in greinen bepaald.

Dat gebeurde op basis van de relatie tussen de diameter van de openingen van de diamant-/parelmaat en de massa van de diamanten en parels die de opening kunnen passeren.
Doordat de verhouding van een geslepen diamant vaststaat, kan aan de hand van de diameter de massa nauwkeurig worden ingeschat.
Met andere woorden: met de opening/diameter varieert ook de diamantmassa (uitgedrukt in karaat en/of greinen) en de parelmassa uitgedrukt in greinen.

Het karaat als massa-eenheid voor edelstenen (waaronder diamanten) en parels
In het Nederlands kent het karaat twee betekenissen:

1 
Als eenheid van goudgehalte/van goudwaarde/van de zuiverheid van goud, feitelijk het goudkaraat.
24 karaat goud is gelijk aan 24/24 x 1000 = 1000 delen per 1000 delen fijn, dus puur of zuiver goud.

2 
Als massa-eenheid voor edelstenen (waaronder diamanten) en parels.

Tot ± 1800 gold als massa-eenheid voor edelstenen (waaronder diamanten) en parels:
1 juwelierskaraat = 1/150 Amsterdams ons = 30,880640635/150 gram = 0,205870938 gram = 205,9 mg.

Vanaf ± 1800 tot 1912 gold als massa-eenheid voor edelstenen (waaronder diamanten) en parels:
1 karaat = 1/150 Hollands Troois ons = 30,760482500/150 gram = 0,205069883 gram = 205,1 mg.

Het karaat werd in de periode vanaf ± 1800 tot 1912 soms gelijk gesteld aan 4 grein.
Hoewel de massa van diamanten zelden in greinen werd uitgedrukt was het daarentegen bij parels normaal om de massa in greinen aan te geven.
1 karaat = 4 (parel)grein.
1 (parel)grein = 1/4 karaat = 0,205069883/4 gram = 0,051267471 gram = 51,267471 mg ofwel ongeveer 51 mg.

Pas in 1908 konden er voor het karaat algemene internationale regels worden ingevoerd. Toen werd uiteindelijk op Amerikaans-Frans initiatief een metriek karaat voor edelstenen, waaronder diamanten, en parels vastgesteld en gestandaardiseerd op exact 0,2 gram of 200 milligram. 
Nederland voerde bij de Wet van 07-04-1911 (Staatsblad 113), waarin bepalingen werden vastgesteld betreffende het gebruik van de benaming metriek karaat voor de massa van 0,2 gram, het internationaal gestandaardiseerde metrieke karaat van 0,2 gram of 200 mg in. Het metrieke karaat werd onderverdeeld in 100 punten van elk 0,002 gram ofwel
2 milligram. 

Diamantzeven 
Met een diamantzeef kunnen diamanten op grootte/massa uitgezeefd worden. Er bestaat namelijk een relatie tussen de zeefopening en de diamanten die de zeefopening passeren. 
Met andere woorden; met de zeefopening varieert de diamantmassa (uitgedrukt in karaat, punten, pts. of points), die bij benadering in tabellen kan worden weergegeven.