Het papieren, rechthoekige zegel is uitgevoerd in de kleuren rood en wit met daarop een zegelfiguur met de tekst; DE NEDERLANDSCHE BANK• / Kant. v. Incasseering Noot Een zegelfiguur is de voorstelling op de zegel Noot Incasseering wil zeggen het invorderen, ontvangen c.q. innen van geld Een dergelijk zegel werd door een beambte ingevuld als men de geldzakjes kwam ophalen
Het zegel van het Kantoor van Incasseering van DNB is vermoedelijk een zogeheten incassozegel Een incassozegel werd gebruikt wanneer een debiteur van DNB zijn financiële verplichting niet tijdig nakwam c.q. zijn schuld niet tijdig afloste De werkwijze daarbij verliep waarschijnlijk zoals hieronder beschreven Noot Een debiteur is een schuldenaar, in dit geval iemand die DNB geld schuldig is c.q. geld van DNB heeft geleend Wanneer een debiteur zijn financiële verplichting niet tijdig nakwam c.q. zijn schuld niet tijdig afloste kwam het innen van een openstaande post in de zogenoemde pre-incassofase Gedurende die fase werden de dossiers compleet gemaakt voor het geval er een gerechtelijk traject bij de kantonrechter zou volgen Het was dan ook belangrijk dat de pre-incassofase volgens de daarvoor geldende juridische richtlijnen werd uitgevoerd Tijdens de pre-incassofase werd het incassozegel gebruikt Middels een brief deelde DNB de debiteur mee dat de betalings- c.q. aflossingstermijn was verstreken, en stelde DNB de debiteur officieel in gebreke Tevens werd er nog een laatste termijn gegeven voor de betaling c.q. het aflossen van de schuld zonder dat er incasso- of andere kosten in rekening zouden worden gebracht Na het verlopen van die laatste termijn was de debiteur formeel in verzuim en kon er aanspraak gemaakt worden op bijvoorbeeld incassokosten en op de wettelijke (handels)rente De aan de debiteur gerichte brief werd voorzien van een incassozegel van het Kantoor van Incasseering van DNB Door het plakken van het incassozegel op een dergelijke brief wilde DNB bewerkstelligen dat de vordering van DNB bij de debiteur meer aandacht zou krijgen dan andere openstaande vorderingen Op die manier probeerde DNB te bereiken dat de openstaande post snel en binnen de gestelde laatste termijn betaald c.q. afgelost zou worden Gebeurde dat niet dan werd er door het Kantoor van Incasseering van DNB een incassotraject gestart waarbij DNB de debiteur incassokosten in rekening bracht en aanspraak maakte op de wettelijke (handels)rente Wanneer een incassotraject door het Kantoor van Incasseering van DNB niet leidde tot betaling c.q. aflossing van de schuld wachtte de debiteur een gerechtelijk traject via de kantonrechter
Het zegel stamt vermoedelijk, zoals blijkt uit een aantal stijlkenmerken, uit de eerste periode van de Art Deco (1910-1925) De Art Deco (1910-1939), kende haar hoogtepunt gedurende de periode 1920-1930 en ontstond na de Art Nouveau of Jugendstil (1890-1910), de stijlvernieuwing die zich in vrijwel alle kunstuitingen in Europa manifesteerde Art Nouveau of Jugendstil De ornamentaal-decoratieve stijl van de Art Nouveau vond haar inspiratie in de natuur, met vaak asymmetrische vormen van ornamenten en arabesken Noot Een arabesk, ook wel spanningsboog of bewegingscurve, wordt in de architectuur en beeldende kunst gebruikt voor de in het object herkenbare doorlopende en repeterende (denkbeeldige) bewegingslijn(en) van schilderijen en beelden in de ruimte De arabesk is een rankenornament, een versieringsmotief afgeleid van de moreske Een arabesk bestaat uit gestileerde, spiraalvormige of rondwindende plantenranken (meestal acanthus), waarin vaak figurale motieven zoals maskers, putti (motieven die mollige, soms gevleugelde en naakte figuren van kleine jongens weergeven), saters (wezens met het lichaam van een bok en het bovenlijf van een man) en zeemonsters zijn opgenomen Noot Een moreske is een Arabesk van Moorse vorm; een Moors versieringsmotief De moreske is een tweedimensionaal Moors rankenornament van schematische lijnen en gestileerde planten, een vlakvulling waarvan de bladen slechts ten dele, veelal alleen de linker- of rechterhelft, getekend zijn of schematisch zijn aangeduid De moreske wordt bijna altijd in zwart-wit uitgevoerd. De Jugendstil werd gekenmerkt door gestileerde, organische motieven uit de flora (de iris, de papaver, de acanthus e.d.) en de fauna (de libelle, de zwaan, de pauw en andere vogels), terwijl men daarnaast ook van mens- en vrouwenfiguren en van de elementen vuur en water gebruik maakte Bij de Art Nouveau speelde met name de golvende, vitaliteit en continue beweging uitdrukkende, in elkaar overlopende lijn een belangrijke rol De stijl is dan ook gemakkelijk te herkennen aan de typische vloeiende, wapperende lijnen die een zwierige, golvende, organische, groeivormachtige beweeglijkheid bezitten en uitdrukken Door het werken met vooral de lijn, men spreekt ook wel van de “zweepslaglijn”, kreeg de Jugendstil een sterk decoratief of versierend karakter Binnen de Jugendstil werden loof- of lofwerkversierselen op talrijke manieren toegepast Noot Loof- of lofwerk is een doorlopend ornament dat voorzien is van florale motieven en/of van bladmotieven, waarin echter ook andere plantendelen, zoals bloemen en vruchten, verwerkt kunnen zijn Art Deco De Art Deco was een populaire stijlbeweging die, na de Art Nouveau of Jugendstil (1890-1910), van 1910 tot 1939, met een hoogtepunt tussen 1920 en 1930, haar weerslag had op de decoratieve en toegepaste kunst Dat gold zowel voor de architectuur, het grafische, industriële en interieurontwerp, alsook voor de beeldende kunst en de kledingmode De beweging was in zekere zin eclectisch, d.w.z. een cocktail van vele verschillende stijl- en kunststromingen uit de eerste decennia van de 20-e eeuw Het belangrijkste kenmerk van de Art Deco, en tevens het onderscheid met de meer organische Art Nouveau, is de omarming van technologie in aanvulling op traditionele motieven Bij de Art Deco maakt de vloeiende lijn van de Jugendstil plaats voor decoratieve, vaak eenvoudige geometrische motieven, figuren, patronen en ornamenten met een strakke vormgeving, strenge verticale lijnen, abstractie en overdadige versieringen Vlakken zijn opgevuld met decoratieve patronen, terwijl onder invloed van het kubisme en futurisme figuren vaak gestileerd en hoekig waren en werden gecombineerd met geometrische motieven zoals zigzagpatronen De stijl wordt vaak gekarakteriseerd door patronen met rijke, frisse, felle, heldere kleuren zoals rood, zwart en zilver, waarbij de ontwerpen werden gemaakt om in serie of machinaal geproduceerd te kunnen worden De Art Deco lijkt een geometrische variant van de Jugendstil De essentie in het design moest modern zijn; inspiratie vond men in moderne kunst (het kubisme), in modern machine- en vliegtuigdesign, maar ook in de oude, verre culturen van Egypte en India en in verschillende schilderstijlen uit het begin van de twintigste eeuw De stijl van het zegel Op het eerste gezicht lijkt het zegel te stammen uit de eerste periode van de Art Deco (1910-1925) Het zegel toont immers in de kleuren rood, wit en ingekaderd door een brede gebroken witte omranding, voor de Art Deco kenmerkende simpele, geometrische, vormen zoals rechthoeken, punten/cirkels en een ovaal Hier en daar zijn nog enkele eenvoudige versieringen aanwezig in de vorm van florale motieven c.q. rankenornamenten die stammen uit de vóór de Art Deco in zwang zijnde Jugendstil-periode Noot Geometrische vormen zijn alle vormen die met behulp van passer en liniaal geconstrueerd kunnen worden, zoals het vierkant, de rechthoek, de driehoek en de cirkel Noot Ranken zijn de draadvormig delen van een blad die zich vasthechten aan of winden om andere voorwerpen
n.v.t./ Collectie W
Webmuseum goudenzilverweging.nl
