www.goudenzilverweging.nl Goud- en zilverweging

Andere objecten

Lakstempel van het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn collectie W

Object

Lakstempel van het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn. 

Omschrijving

De Lakstempel van het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn 
De hier beschreven en op de foto’s getoonde lakstempel is een rond houten lakstempel met een ronde knop. Het messing stempeldeel heeft een ovale vorm en draagt het opschrift HULPKANTOOR te HELLENDOORN. Het opschrift is omringd door een stippelrand. 
Datering: 1955 tot 1989.
Hoogte 103 mm. Doorsnede stempeldeel 40 x 24 mm.

Een postkantoor of een hulp(post)kantoor was in het bezit van een lakstempel om de bijna dagelijkse geldzendingen vanaf het kantoor, vaak naar De Nederlandsche Bank, met rode zegellak te verzegelen en ‘AANGETEKEND’ te verzenden. Het vroegere postkantoor of hulp(post)kantoor was immers naast een instantie voor postzaken ook een bank: de RPS (Rijks Post Spaarbank)/Postbank, sinds 1986 de Postbank N.V. 
De geldzendingen die vanuit een postkantoor of een hulp(post)kantoor werden verstuurd bevatten over het algemeen grote bedragen en werden om die reden aangetekend verzonden. Om bij calamiteiten voor vergoeding van mogelijke schade in aanmerking te komen was verzegelen met rode zegellak niet alleen een voorwaarde maar zelfs een verplichting. 

Reguliere poststukken het postkantoor of het hulp(post)kantoor verstuurde werden met zwarte lak verzegeld.

Dit lakstempel werd vooral gebruikt voor het handmatig verzegelen van speciale en aan te tekenen poststukken die in vroeger tijden vanuit het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn werden verstuurd.

De lakstempel werd samen met een rode of zwarte zegellak staaf en een spiritusbrander gebruikt. Om de zegellak warm en bruikbaar te maken werd deze met de spiritusbrander verwarmd. Vervolgens werd er een druppel zegellak op het poststuk aangebracht en werd de lakstempel in de nog warme lak gedrukt. De te gebruiken kleur van de zegellak had te maken met het soort poststuk dat moest worden verstuurd. 

De historie van de RPS/Postbank en de Postbank N.V. 
1881
De overheid richtte de RPS/Postbank op om mensen te stimuleren te sparen met giraal en niet met contant geld. Het was de eerste Nederlandse bank die gebruik maakte van de giro.

1918
De overheid richtte de PCGD (Postcheque- en Girodienst)/Postgiro op. De PCGD was een Nederlandse financiële instelling die tussen 1918 en 1977 bestond. De administratie werd op de postkantoren gevoerd. De RPS en de PCGD waren aparte instellingen die onder de PTT ressorteerden. 

De PTT was tot 1928 het Staatsbedrijf der Posterijen en Telegrafie, en heette na 1928 het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie.
De Staat verzelfstandigde de PTT in 1989, wat daarna met het predicaat Koninklijk verderging onder de naam Koninklijke PTT Nederland NV (KPN), waarvan de belangrijkste werkmaatschappijen PTT Post BV en PTT Telecom BV waren. De overheid bleef tot de beursgang in 1994 de enige aandeelhouder van dit bedrijf.

In 1986 ontstond de Postbank N.V. door fusie van de RPS/Postbank en de PCGD/Postgiro.

In 1989 fuseerden de in 1927 opgerichte NMB (Nederlandsche Middenstandsbank N.V.) en de  in 1986 opgerichte Postbank N.V. tot de fusiebank NMB Postbank Groep. De NMB en de Postbank N.V. bleven nog lang als zelfstandige dochterondernemingen functioneren. Bij de Postbank N.V. kwam er met de fusie een einde aan de beperkingen die haar als staatsbank opgelegd waren. De Postbank N.V. behield een eigen gezicht en kon na de fusie onder meer effecten en verzekeringen aan de rekeninghouders aanbieden.
Door de fusie kreeg de NMB ook toegang tot de particuliere markt, want de Postbank N.V. had zes miljoen individuele rekeninghouders. Daarnaast was het nationale betalingsverkeer van groot belang, want de Postbank N.V. voerde als opvolger van de PCGD het grootste deel van het betalingsverkeer uit.

De fusie werd op 04-10-1989 met de ondertekening van het fusiecontract definitief. Naast de vertegenwoordigers van de twee banken tekende ook de Minister van Financiën. De Staat droeg haar aandelen Postbank N.V. over aan de nieuwe combinatie en ontving daarvoor eenzelfde aantal aandelen en warrants in de combinatie.

Noot
Een warrant is een financieel instrument. Het is een soort optie, die iemand het recht geeft om vóór of op een bepaalde datum effecten te kopen dan wel te verkopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Het is een optie omdat het de houder een recht van kopen geeft, maar niet de plicht om te kopen.

Bijzonderheden

De postkantoren en de bij- en hulppostkantoren
Postkantoren waren vroeger echte communicatieknooppunten waar post werd verzonden,  telegrammen werden verstuurd en waar getelefoneerd kon worden. Vanaf de 19e eeuw werd de dienstverlening van de postkantoren flink uitgebreid: uiteindelijk werden er bankzaken geregeld, uitkeringen opgehaald, rijbewijzen afgehaald, rekeningen betaald etc. In kleine dorpen en steden was één postkantoor voldoende, maar in grotere steden waren er vaak meerdere bij- en hulppostkantoren.

Het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn
Het vorige hulp(post)kantoor stond aan de Luttenbergerweg te Hellendoorn.
Op 13-03-1954 kocht de gemeente voor f 3575,00 een stuk grond van Herman Baron voor het bouwen van een hulp(post)kantoor met een woning voor de directeur. Op 25-07-1955 werd het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn door mevrouw Johanna van Buren geopend. In het linkerdeel van het pand was van 1955 tot 1989 het hulp(post)kantoor, als bijkantoor van het postkantoor te Nijverdal, gevestigd. Aan de muur de postzegelautomaten. Op het pleintje voor het kantoor kwam later een telefooncel te staan. In het rechterdeel van het gebouw woonde de familie Kamperman. Jo Kamperman was de directeur van het hulp(post)kantoor.
De heer Kamperman was, omdat hij elke dag veel mensen sprak, vaak van alle nieuwtjes op de hoogte. Na 1989 werd het hulp(post)kantoor verhuisd naar Hobbyhuis Lemmers, Dorpsstraat 6 te Hellendoorn.
Weer later verhuisde het hulp(post)kantoor naar de supermarkt C-1000 (later Albert Heijn), Dorpsstraat 48b te Hellendoorn en vervolgens konden poststukken ingeleverd worden bij Primera Hofman, Dorpsstraat 22 te Hellendoorn.

Inventarisnummer

n.v.t.  /  Collectie W

Foto's

1e rij v.l.n.r.: de lakstempel (3x)
Bron: Webmuseum goudenzilverweging.nl
2e rij v.l.n.r.: 
* het messing stempeldeel
Bron: Webmuseum goudenzilverweging.nl
* het messing stempeldeel in spiegelbeeld, zoals het in de zegellak wordt afgedrukt
Bron: Webmuseum goudenzilverweging.nl
* het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn
Bron: https://mijnstadmijndorp.nl/app/whhellendoorn/collecties/beeldbank-werkgroep-historisch-hellendoorn/dorpsstraat-hellendoorn?nav_id=0-1&id=337797204&index=4
3e rij: het personeel van het hulp(post)kantoor aan de Dorpsstraat 10-12 te Hellendoorn bij de opening van het kantoor d.d. 25-07-1955.
Bron: https://mijnstadmijndorp.nl/app/historische-kring-hellendoorn-nijverdal/collecties/beeldbank-historische-kring-hellendoorn-nijverdal/personeel-van-het-hulp(post)kantoor-te-hellendoorn?nav_id=5-1&id=411959014&index=0