www.goudenzilverweging.nl Goud- en zilverweging

Andere objecten

3 engels vervaardigd door Gerrit Mathijsz Man collectie W

Type gewicht

Blokgewicht in de vorm van een afgeknotte piramide met een vierkant grondvlak

Gebruik van het gewicht

Gewicht ten behoeve van goud- en zilverweging

Gieter/fabrikant

In de Noordelijke Nederlanden was de vervaardiging van engelsen een aan de ijk- en justeermeesters-generaal toegekend privilege
Dit gewicht is echter niet door een ijk- en justeermeester-generaal vervaardigd, maar door de Amsterdamse muntgewichtmaker Gerrit Mathijsz Man, wiens merk op de onderkant is afgeslagen
Het cijfer 43 in het merk van Man staat voor het jaartal 1643
Opgemerkt dient te worden dat het cijfer 16 en de hoorn, zoals die respectievelijk links en aan de onderkant in het merk van Man werden afgeslagen, op dit gewicht niet meer zichtbaar zijn
Gerrit Mathijsz Man was te Ilpendam geboren
Toen hij in Purmerend woonde trouwde hij in Amsterdam met Cornerijntje Cornelis, ze gingen op 11-04-1643 in ondertrouw
Hij woonde in 1646 in de Nysel te Amsterdam “in ‘t gekroonde balans”
Uithangteken In de Gekroonde Balans (Oude Brugsteeg)
G.M. Man heeft wellicht ook in Hoorn gewerkt
Zijn werkzame periode lag tussen circa 1640 tot circa 1650/1660

Opschriften

De merken op de engelsen werden volgens een vast stramien afgeslagen

Dit gewicht van 3 engels is echter voorzien van afwijkende opschriften c.q. merken
Er is hier sprake van secundair gebruik van een afgevijld muntgewicht dat, als gewicht van 3 engels, een andere bestemming heeft gekregen

Linksboven
De massawaarde c.q. het aantal engelsen
De massawaarde is op dit gewicht niet met een cijfer maar door middel van drie kleine, diagonaal op het gewicht afgeslagen cirkels aangegeven
De drie cirkels staan voor een massawaarde van 3 engels

Rechtsboven
Het makersmerk is op dit gewicht niet afgeslagen

Linksonder
Het merk van de ijk- en justeermeester-generaal is op dit gewicht niet afgeslagen

Rechtsonder
Een jaarletter / jaarletters zijn op dit gewicht niet afgeslagen

Berekende massa

3 engels: 3 x 1,538024125 = 4,614072375 gram

Gewogen massa

3 engels: 4,5 gram

IJkmerken

n.v.t.

Eerste ijk

n.v.t.

Laatste ijk

n.v.t.

Aantal keer geijkt

0x

IJkmeester

n.v.t.

Bijzonderheden

In het Jaarboek voor munt- en penningkunde 62-64 / 1975-1977 staat op blz. 117 over dit gewicht;
“In de Noordelijke Nederlanden zijn weinig engelsen uit de 17e eeuw overgebleven. Het gewichtje met drie ogen op de ene, en het makersteken van G. Mathysz. Man uit 1643 op de andere zijde blijkt een zeldzaamheid.”

Inventarisnummer

n.v.t. / Collectie W / Gewicht aanwezig in de houten kist met Trooise en medicinale gewichten collectie W

Foto's

Webmuseum goudenzilverweging.nl