Krukgewicht
Gewicht voor fijne weging
Onbekend
2 / NED.PONDEN.2000.w.
2000 gram
2000 gram Het is zeer opmerkelijk dat dit gewicht nadat het 162 jaar geleden voor het laatst werd geijkt nu, in 2018, nog exact de correcte massa bezit
Jaarletters De jaarletters D van 1823 t/m m van 1856 Het gewicht is gedurende die periode ieder jaar onafgebroken geijkt Gezien het feit dat dit gewicht 34 opeenvolgende jaren onafgebroken is geijkt moet het ongetwijfeld voor fijne weging een belangrijk gewicht zijn geweest Links van de jaarletter N van 1832 is op de kraag een misslag van een jaarletter zichtbaar
De jaarletter D van 1823
De jaarletter m van 1856 Door de jaarletter J van 1828 op de kraag is een “gestuiterd” afkeuringmerk afgeslagen Door de jaarletter M van 1856 op het gewichtlichaam is een afkeuringmerk afgeslagen
34x
Een dubbele afslag van het particuliere merk van arrondissementsijker van Theodorus Antonius Nagel De dubbele afslag van het merk van de arrondissementsijker geeft aan dat we te maken hebben met een gewicht voor fijne weging Bij besluit van de Souvereine Vorst van 29-12-1814 werd hij benoemd tot ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht over het Koninkrijk der Nederlanden T.A. Nagel werd eervol ontslagen toen op 31-12-1819 de functie van ijk- en justeermeester-generaal werd afgeschaft, per 01-01-1820 het metrieke stelsel werd ingevoerd en tegelijkertijd het Troois gewicht werd afgeschaft Hij werd op 14-03-1820 benoemd tot arrondissementsijker te Amsterdam Die benoeming vond ongetwijfeld plaats in het kader van het Provinciaal blad van Noord-Holland no. 15: “Dispositie van den 30 Januarij 1823 no. 25, omtrent het gebruik der nieuwe gewigten in den goud- en zilver-handel.” In de genoemde dispositie staan onder meer de hieronder voor de handel in goud en zilver van toepassing zijnde artikelen: In overweging genomen hebbende, dat het van belang is allen twijfel weg te nemen over het tijdstip waarop de nieuwe gewigten bepaaldelijk voor den handel van goud en zilver en van edele gesteenten bestemd moeten gehouden worden ingevoerd, en derhalve obligatoir te zijn: Gezien de missive van Z.E. den heere minister van binnenlandsche zaken en waterstaat, van den 11 dezer dit onderwerp betreffende: Gelet op de wet van den 8 Junij 1819 (staatsblad no. 57) en meer bijzonder op de art. 17, 18, 19, 20 en 21 derzelve, als welke meer bepaaldelijk hier in aanmerking komen: Gelet op Z.M. besluit van den 20 December 1821 (staatsblad no.24) en van den 18 December 1822 (staatsblad no. 52): Hebben besloten en besluiten: Art. 1. Met den 15 februarij aanstaande zal de ijk van de nieuwe gewigten tot den handel in goud, zilver en edele gesteenten bestemd, worden opengesteld. Die ijk zal door de arrondissements-ijkers te Amsterdam, Haarlem, Alkmaar en Hoorn geschieden, op den voet en wijze in Z.M. aangehaalde besluit van den 20 December 1821 verordend. 2. Met den 1 april aanstaande te beginnen, zullen die nieuwe gewigten moeten worden gebruikt, door allen die in goud en zilver handel drijven, door de goud- en zilversmeden: bij de kantoren van waarborg: bij de essaijeurs: bij de juweliers en handelaars in edele gesteenten: op den voet en wijze in art. 17, 18 en 21 van Z.M. gemeld besluit van den 8 Junij 1819. 3. Van dien zelfden dag af, zal de uitdrukking, opgave of aankondiging van het alloij niet meer mogen geschieden voor het goud in karass en greinen, voor het zilver in penningen en greinen; maar in duizendste gedeelten, stellende het volkomen fijn op duizend. 4. Van hetzelfde tijdstip af, zullen alle uitdrukkingen, opgaven, of aankondigingen van den prijs van goud en zilver niet meer geschieden, per mark fijn, maar per nederlandsche pond of kilogramme. 5. Alle opgaven en aankondigingen van het gewicht van goud, zilver en edele gesteenten, zal voortaan moeten geschieden in de nieuwe gewigten. 6. Alle uitdrukkingen of aankondigingen van de hoeveelheid fijn in eene bepaalde massa begrepen, zullen voortaan geschieden per nederlandsche pond (kilogramme) zeggende: houdende zoo vele wigtjes (grammes) en duizendsten van wigtjes (milligrammes) fijn, per nederlandsch pond (kilogramme). 7. Van denzelfden dag af te rekenen, zal niemand de oude tot nu toe in gebruik geweest zijnde gewigten in zijnen handel mogen bezigen, noch ook dezelve in zijne winkels, opene magazijnen, verkoop- en werkplaatsen mogen hebben en ten toon stellen. 3o. De heeren arrondissement-ijkers te Amsterdam, Haarlem, Alkmaar en Hoorn aanteschrijven, om zich dadelijk met den in art. 1 der voors. publicatie bedoelden ijk bezig te houden, en zich ten dien aanzien te gedragen naar de bepalingen van ’s Konings besluit van 20 december 1821. Genoemd Provinciaal blad van Noord-Holland no. 15 is te vinden op www.goudenzilverweging > Documentatie > Dispositie van 30-01-1823 over het gebruik van de nieuwe gewichten in de goud- en zilverhandel collectie W Van de besluiten waar in de Dispositie van 30-01-1823 naar verwezen wordt zijn tevens foto’s toegevoegd, te weten: Besluit d.d. 08-06-1819 (staatsblad no. 37), Besluit d.d. 20-12-1821 (staatsblad 24) en Besluit d.d. 18-12-1822 (staatsblad 52) Noot In de Dispositie van den 30 Januarij 1823 no. 25 wordt vermeld “de wet van den 8 Junij 1819 (staatsblad no. 57)” terwijl in art. 2 sprake is van “gemeld besluit van den 8 Junij 1819” Het gaat daarbij vermoedelijk om het Besluit d.d. 08-06-1819 (staatsblad no. 37) Hoewel het Troois gewicht per 01-01-1820 was afgeschaft is T.A. Nagel zich na zijn benoeming op 14-03-1820 klaarblijkelijk vanaf 01-04-1823 als arrondissementsijker te Amsterdam onder meer bezig gaan houden met het ijken van gewichten voor fijne weging Feitelijk was dit, na de invoering van het metrieke stelsel, een voortzetting van zijn functie als ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht
De jaarletter Z van 1844 op het gewichtlichaam is 90 graden met de klok mee gedraaid afgeslagen In de onderkant van het gewicht zijn negen kleine vierkante justeringen door middel van lood aangebracht Gezien Art. 2 van de dispositie van 30-01-1823 vermeldt “Met den 1 april aanstaande te beginnen, zullen die nieuwe gewigten moeten worden gebruikt” en omdat het gewicht van 2 Nederlandse ponden vanaf 1823 is geijkt moet dit gewicht wel één van de eerste gewichten voor fijne weging zijn geweest Tegelijk met dit gewicht van 2 Ned. pond/2000 w werd een volkomen identiek geijkt gewicht van 1 Ned. pond/1000 w aangekocht Om die reden is het meer dan waarschijnlijk dat deze twee gewichten sinds 1823 altijd samen in gebruik zijn geweest
n.v.t. / Collectie W
Webmuseum goudenzilverweging.nl
