www.goudenzilverweging.nl Goud- en zilverweging

Andere objecten

1/2 Ned. onc knopgewicht v. Berchuys collectie W

Type gewicht

Knopgewicht

Gebruik van het gewicht

Gewicht voor fijne weging

Gieter/fabrikant

Onbekend

Opschriften

1/2 NED ONC

Berekende massa

1/2 Nederlandse onc = 50 gram

Gewogen massa

52,8 gram

IJkmerken

Jaarletters
Op de kraag van het gewicht zijn fragmenten van vermoedelijk de volgende in een ovaal stempelveld afgeslagen jaarletters zichtbaar:

De jaarletter B van 1821
De jaarletter C van 1822
De jaarletter D van 1823
De jaarletter E van 1824

De jaarletters D van 1823 en E van 1824 zijn over elkaar heen afgeslagen

De jaarletters B van 1821 t/m E van 1824 kunnen niet door Dr.C.H.J. van Berchuys afgeslagen zijn, hij werd immers pas in 1834 benoemd

Op het gewichtlichaam is de jaarletter Q van 1835 in een ovaal stempelveld afgeslagen
Die jaarletter is dus wel door Dr.C.H.J. van Berchuys afgeslagen

Eerste ijk

De jaarletter B van 1821

Laatste ijk

De jaarletter Q van 1835

Aantal keer geijkt

5x

IJkmeester

Een driedubbele afslag van het particuliere merk van arrondissementsijker
Dr.C.H.J. van Berchuys, benoemd op 09-05-1834 te Deventer, op wachtgeld gesteld op 01-01-1870, overleden op 03-03-1886

Bijzonderheden

De vier afslagen van het merk van arrondissementsijker Dr.C.H.J. van Berchuys, drie op de kraag van het gewicht en één op het gewichtlichaam, geven aan dat we te maken hebben met een gewicht voor fijne weging
De drie afslagen op de kraag, één voor het cijfer 1/2 en twee achter het woord ONC, zijn fragmentarisch zichtbaar

In onderstaand besluit is over gewichten voor goud- en zilverweging c.q. voor fijne weging het volgende bepaald

BESLUIT van den 20 December 1821, (Stb. no. 24) waarbij wordt vastgesteld eene instructie voor de arrondissements-ijkers, betreffende hun toezigt over- en onderzoek van de gewigten, in gebruik op ’s Rijks munten, de kantoren van waarborg der gouden en zilveren werken en alle daaronder ressorterende personen.

Art. 1.
De gewigten, ten dienste en gebruik als voren gemeld, zullen alleenlijk uit koper mogen vervaardigd worden, en ten aanzien van derzelver naauwkeurigheid, met de standaard-gewigten behooren overeen te komen.

Art. 2.
Dezelve zullen alzoo ter onderscheiding van die welke in alle andere handelingen gebruikt worden, boven en behalve de letters N.P. (Ned. pond), N.O. (Ned. once), N.L. (Ned. lood) en N.W. (Ned. wigtje), ook de cijfers dragen, uitdrukkende in decimale berekening, het respective getal wigtjes, als: 1000, 500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2 en 1.

Art. 3.
Bovendien zullen deze gewigten door de ijkers met twee afslagen van het door hen aangenomen teeken worden gemerkt, in plaats dat de gewigten, in alle andere handelingen in gebruik, met niet meer dan met één afslag van dit teeken zijn voorzien.

Het is opmerkelijk dat op dit gewicht voor goud- en zilverweging c.q. fijne weging de massawaarde in wigtjes niet is vermeld

Een gewicht met een massa van 1/2 Nederlandse onc is tot nog toe onbekend, komt in de ijkwet van 21-08-1816 (Staatsblad 34) ook niet voor, en is dus uiterst zeldzaam
Oorspronkelijk was dit een gewicht van 1 Nederlandse onc dat, waarschijnlijk door een stuk van het gewichtlichaam af te zagen, is getransformeerd tot een gewicht van 1/2 Nederlandse onc
Duidelijk is te zien dat het cijfer I voor het woord NED deels is weg gevijld
Een fragment van het cijfer I is namelijk nog juist zichtbaar
In de onderkant van het gewicht is een ronde justeeropening aangebracht waarin lood is aangedreven

Inventarisnummer

n.v.t. / Collectie W

Foto's

Webmuseum goudenzilverweging.nl